نرخ ارز در سال ۹۱ ناگهان سه برابر شد و دلیل آن تجمیع تورمهای سالهای گذشته و عدم مبادله ارز حاصل از فروش نفت داخل کشور بود. بهیقین یکسانسازی نرخ ارز به سود اقتصاد در سطح کلان است. از این منظر که کسانی که بخواهند در اقتصاد ایران سرمایهگذاری کنند، هزینه و بازدهی سرمایه گذاری خود را به راحتی با نرخ بینالملل میتوانند بسنجند. اگر نرخ ارز یکسان نباشد منجر به سرگردانی سرمایهگذاران در داخل کشور میشود. از طرفی دیگر عدم وجود نرخ یکسان ارز موجب میشود قیمت سرمایهگذاری مشخص نباشد. موضوع مهمتر از سرمایهگذاری، رانتهایی است که برای ارز چند نرخی وجود دارد. به دلیل اینکه همواره بخش زیادی از ارز در اختیار دستگاههای اجرایی قرار میگیرد، برای ورود کالاهای اساسی یا سرمایه، دستگاههای اجرایی از ارز استفاده میکنند. اگر نرخ ارز با نرخهای بازار آزاد باشد رانت به وجود میآید و فساد ایجاد میشود. بنابراین یکسانسازی نرخ ارز از انواع رانتهایی که به فساد منجر میشوند ممانعت میکند. نکته دیگر این است که همواره بین چند متغیر کلان در اقتصاد نسبت وجود دارد. مانند نرخ بهره با نرخ تورم، نرخ بازدهی سرمایه گذاری و همچنین نرخ مبادله نرخ ارز. اگر نرخ ارز یکسان وجود نداشته باشد، در متغیرهایی که ذکر شد اخلال به وجود میآید. در هنگامی که نرخ ارز چند رقمی است امکان دارد افراد برای حفظ ارزش نقدینگی خود دارایی خود را مرتبا به سوی بازارهای مختلف هدایت کنند. به عنوان مثال، نرخ طلا در بازار ایران از آن جمله است. اگر نرخ ارز چند رقمی باشد، نرخ طلا هم از چند نرخی بودن ارز تاثیر پذیرفته و منتج به این میشود که سفتهبازی و دلالی در این بازارها افزایش پیدا کند. در نتیجه باید گفت نرخهای زیادی تحت تاثیر نرخ ارز هستند. به دلیل اینکه نرخ ارز میتواند دیگر متغیرها را تحت تاثیر خود قرار دهد، یکسانسازی نرخ ارز، یک ضرورت برای اقتصاد ایران به حساب میآید. با توجه به اینکه نرخ تورم ماهانه در فروردین تا حدودی یک رقمی شده است و به نظر میرسد در اردیبهشت هم به همین صورت باشد، به نظر میرسد بستر یکسانسازی نرخ ارز باتوجه به کاهش نرخ تورم و مبادله ارز بین بانکهای ایرانی و خارجی ظرف چند ماه آینده باتوجه به اینکه فروش نفت به روند عادی خود برگشته است، فراهم میشود. تردد هیاتهای تجاری به ایران و تک رقمی شدن نرخ تورم نیز بستر مناسبی برای یکسان سازی نرخ ارز به وجود آورده است.
آخرین ویرایش در سه شنبه, 28 ارديبهشت 1395